بازاریابی یا Marketing به مجموعه فعالیتهایی گفته می‌شود که یک شرکت جهت خرید و فروش محصولات خود انجام می‌دهد. بازاریابی شامل تبلیغ، فروش و تحویل محصولات به مشتریان می‌شود. در حقیقت در دنیای مدرن امروز فعالیت‌های اقتصادی بدون بازاریابی معنای خاصی ندارد و نکته‌ای هم که بسیار حائز اهمیت است این است که بازاریابی صرفا تبلیغات نیست، بازاریابی مرتبط با همه‌ی کسب و کارها می‌باشد.
داشتن دانش و آگاهی برای مدیریت هر کسب و کاری در زمینه‌های مختلف نیاز است. از مهمترین ابزارهایی که برای به سرانجام رساندن کسب و کارتان به آن نیاز پیدا خواهید کرد، بازاریابی و تسلط نسبت به اصول بازاریابی و فروش می‌باشد.
مهم ترین گرایش‌های بازاریابی
در این بخش به بررسی مهمترین گرایش‌های بازاریابی خواهیم پرداخت.
محصول
گرایش محصول به این صورت است که مشتریان خواستار خرید محصولاتی هستند که در کنار داشتن کیفیت بالا قیمت مناسبی نیز داشته باشد. بنابراین استراتژی بازاریابی بر روی بهبود کیفیت اجناس تمرکز کرده است.
تولید
گرایش تولید بر باور است که مشتریان محصولاتی را خریداری می‌کنند که علاوه بر در دسترس بودن قیمت مناسبی نیز دارند؛ در نتیجه شرکت بر روی افزایش تولید و بهبود عملکرد سیستم‌های توزیع تمرکز می‌کند.
فروش
گرایش فروش به این مسئله می‌پردازد که یک محصول را به حد نصاب فروخته نخواهد شد، مگر آن که محصول مورد نظر به صورت گسترده مورد فروش قرار بگیرد. این روش بازاریابی برای غیر قابل فروش مناسب است؛ محصولاتی مانند بیمه عمر که کسی حتی به فکر خرید آن نیز نمی‌افتد.
مفهوم بازاریابی
مفهوم بازاریابی به این صورت است که رسیدن به هدف‌های سازمان مستلزم بررسی دقیق بازار هدف و شناخت نیازهای مشتریان است. طبق گرایش بازاریابی تمرکز کردن بر روی مشتریان موجب افزایش سودآوری شرکت و در نتیجه افزایش فروش می‌شود. متناسب با فلسفه‌ی پشت بازاریابی، هدف اصلی بازاریابی یافتن راه حلی مناسب جهت رفع نیازهای مشتریان است.
انواع مختلف بازاریابی
بازاریابی مصرفی، بازاریابی صنعتی، بازاریابی اینترنتی، بازاریابی پارتیزانی، بازاریابی شبکه‌ای و…
بازاریابی صنعتی و مصرفی
بازاریابی صنعتی شامل فعالیت‌های تجارتی می‌شود که مبادله بین تولید کننده و مشتری را آسان می‌کند. هدف بازاریابی صنعتی تحقق نیازهای سازمانی از طریق دادن کالاها و خدمات است. در بازاریابی صنعتی، خصوصیات و ویژگی‌های محصول بسیار حیاتی و حائز اهمیت است. در بازاریابی صنعتی شرکتهایی که نتوانند نیازهای مشتریان را برطرف کنند انتخاب نمی‌شوند.
در این نوع بازاریابی، بازاریاب به این مورد باید توجه کند که تقاضای کالای مصرفی در گرو تقاضای مصرف کننده است، یعنی تقاضای یک محصول به پارامتری تحت عنوان نحوه استفاده از محصول بستگی دارد. گاهی اوقات بازاریاب صنعتی تمام تلاشش را می‌کند تا با تبلیغات، متقاضی کالای صنعتی را به خرید محصول خود ترغیب کند.
تاثیر تکنولوژی در بازاریابی
ظهور فناوری بازاریابی را نیز دستخوش تغییر کرد. با ظهور فناوری و تکنولوژی علم بازاریابی با تغییرات بسیاری مواجه شده که بعضا مفید نیز بود.برای مثال دسترسی مردم به اینترنت و حضور پررنگ‌تر و ملموس‌تر بازارها منجر به ارائه خدمات بهتر، اجناس باکیفیت‌تر با قیمتهای مناسب‌تر شد. بستر اینترنت این شرایط را به وجود آورد که تولید کنندگان مختلف برای جذب مشتری بهتر به رقابت بپردازید.
مفاهیم اصلی و اصول بازاریابی
در این بخش به بررسی اصول بازاریابی و مفاهیم اصلی آن خواهیم پرداخت.
نیاز
شناخت نیازهای انسان، مفهومی بسیار گسترده در علم رفتار مصرف کننده محسوب می‌شود. برخی منتقدین براین باور هستند که بازاریابان نیازهای کاذبی را در افراد ایجاد می‌کنند تا آن‌ها را به مصرف و خرید و صرف پول بیشتر سوق دهند اما باید توجه داشت که نیازهای انسانی همواره ثابت هستند و بازاریابان قادر به ایجاد نیاز یا از بین بردن آن نیستند. اما در حالت کل این را می توان گفت که بازاریابان می‌توانند در (نوع خواسته‌های افراد) تغییراتی ایجاد کنند.
خواسته
خواسته با نیاز مشتری تعامل دارد. این جمله این معنی را به شما منتقل می‌کند که مشتری متناسب با نیازی که برایش می‌شود، خواسته‌هایی نیز دارد. در واقع نیازهای مشتریان با خواسته آن‌ها ارتباط تنگاتنگی دارد. اگر خواسته با قدرت خرید و پرداخت همراه باشد، آنگاه تقاضا شکل می‌گیرد.
تقاضا
مشتریان از طریق تقاضای کالا و خدمات به دنبال ارزش و کیفیت هستند. در این بین بازاریابان نیز به دنبال کسب ارزش از طریق تقاضاها هستند.
فرآیند بازاریابی
در این بخش به بررسی مرحله به مرحلهی فرایند بازاریابی موفق خواهیم پرداخت.
- گام اول
گام اول حول تحقیقات میدانی برای یافتن پاسخ‌های مورد نیاز میچرخد. در این مرحله میبایست به خوبی اطلاعات را جمع آوری کرده و نسبت به تجزیه و تحلیل آن اقدام کنید.
- گام دوم
پس از گذراندن گام اول، نوبت به گام دوم، یعنی استفاده از نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل و جمع آوری اطلاعات میرسد. این گام به STP نیز معروف است. شما در این مرحله میبایست به بخش بندی بازار، هدف گیری و موضوع یابی بپردازید. با قرار دادن حرف اول موارد ذکر شده به STP میرسید.
- گام سوم
در این مرحله شما میبایست روی تهیه و تدوین محصولات تمرکز کنید. در این مرحله شرکت میبایست روی محصول، قیمت شبکه توزیع و ترویج دادن محصول تمرکز کافی را داشته باشد.
- گام چهارم
در این مرحله پس از چینش استراتژی نوبت به عملی کردن استراتژی میرسد. شما در این مرحله باید استراتژی خود را پیاده سازی کنید. در این مرحله، با استفاده از ایجاد تیم‌هایی با وظایف مختلف و تدوین ساختار مناسب، به پیاده‌سازی موارد تعیین شده در قسمت‌های پیشین پرداخته می‌شود.
- گام پنجم
در گام پنجم و یا گام آخر شما میبایست به کنترل فرایند ذکر شده از ابتدا بپردازید. باید نقصهای احتمالی را شناسایی کرده آن‌ها را در قالب بازخورد اعمال کنید.
بازاریابی رابطه مند
منظور از رابطه مند بودن، برقراری ارتباط دو طرفه و دراز مدت با مشتریان است. بازاریابی رابطه مند به شرکت کمک می‌کند تا با مشتریان رابطه‌ای برد- برد برقرار کند. از ویژگی‌های این نوع بازاریابی میتوان به خلق برند قوی، حفظ و نگهداری مشتریان، وفاداری آن‌ها و برون سپاری اموری که شرکت در آن‌ها مزیت رقابتی ندارد، اشاره کرد. بازاریابی رابطه مند شامل ابعادی مانند شرکا، کانال‌های بازاریابی، مشتریان و کارکنان است و هدف آن ایجاد یک شبکه بازاریابی است.
بازاریابی یکپارچه (IMC)
IMC یا منسجم به این معنی است که فعالیتهایی که شرکت انجام می‌دهد باید سمت و سویی یکسان و در جهت تحقق هدفی مشخص، با استراتژی معین باشد. هدف اصلی از IMC، خلق برندی متحد و قدرتمند است تا ناهمسانی شناختی مصرف کننده به حداقل رسیده و مشتری به شرکت و محصولات آن اعتماد کند.
بازاریابی داخلی
در این نوع بازاریابی به تمام اعضای شرکت به چشم یک بازاریاب دیده می‌شود. هیچ شرکتی با داشتن کارکنانی که آموزش ندیده اند و آماده نیستند نمی تواند به اهداف خود دست یابد.
